Sposobów walki z trądzikiem jest wiele. To, jaki rodzaj leczenia będzie skuteczny, zależy w dużej mierze od tego, jaką postać przyjmuje. Trądzik kosmetyczny czy niemowlęcy nie będzie wymagał hormonalnego leczenia. Natomiast trądzik młodzieńczy – owszem. Pod warunkiem, że zmiany skórne są wyjątkowo oporne na inne sposoby walki.
Jak leczyć trądzik?
Jak już na wstępie zaznaczyłam – wybór metody leczenia uzależniony jest od rodzaju i stopnia nasilenia trądziku. Są jego odmiany, które wymagają wyłącznie leczenia miejscowego, jak i takie, w leczeniu których należy zastosować terapię ogólną bądź skojarzoną. Niekiedy trądzik znika samoistnie. A u jeszcze innych osób, koniecznością jest zastosowanie leczenia hormonalnego.
Hormony jako przyczyna trądziku
Główną przyczyną trądziku są hormony, a dokładniej androgeny. Wzmożona ich aktywność (szczególnie w okresie pokwitania) oddziałuje na pracę gruczołów łojowych. W rezultacie zaczynają one produkować zwiększone ilości łoju, co doprowadza do łojotoku. Wydzielina gruczołów łojowych nie jest w stanie na bieżąco wydostawać się na zewnątrz, więc gromadzi się przy ujściu gruczołów, doprowadzając do jego zaczopowania. W efekcie dochodzi do rozwoju bakterii beztlenowych, który wyzwalają enzymy rozkładające łój na wolne kwasy tłuszczowe, będące przyczyną podrażnień.
Warto wiedzieć, że trądzik o charakterze hormonalnym może powstawać u wielu kobiet w okresie około miesiączkowym. Zmiany skórne pojawiają się najczęściej w okolicach podbródka i zwykle mają one charakter podskórny. Takie wykwity skórne nierzadko są dość bolesne. Tego rodzaju trądzik może dotknąć również panie, które stosują doustne środki antykoncepcyjne oraz panie dojrzałe, które weszły w wiek przekwitania.
Zmiany trądzikowe o charakterze androgenowym mogą powstawać u kobiet, które chorują na zespół policystycznych jajników.
Na czym polega leczenie hormonalne?
Leczenie hormonalne stosowane jest najczęściej w nasilonych odmianach trądziku pospolitego. W leczeniu trądziku wykorzystuje się zwykle doustne środki antykoncepcyjne, które zawierają w swoim składzie odpowiednie proporcje hormonów.
Warto wiedzieć, że w hormonalnym leczeniu trądziku można zastosować kilka rodzajów leków. Najczęściej jednak sięga się po preparaty, które wykazują działanie antyandrogenne. W wielu przypadkach stosuje się doustne środki antykoncepcyjne.
Leczenie doustnymi środkami antykoncepcyjnymi
Po doustne środki antykoncepcyjne dermatolodzy sięgają najczęściej w przypadku młodych kobiet. Zawarte w tego rodzaju preparatach hormony przyczyniają się do łagodzenia zmian trądzikowych poprzez zmniejszanie nadmiernej aktywności androgenów. Głównymi składnikami tabletek antykoncepcyjnych są oczywiście estrogeny oraz gestageny, które przyczyniają się nie tylko do wyleczenia trądziku, ale mają również korzystny wpływ na wiele innych kobiecych narządów.
Estrogeny zawarte w tabletkach przyczyniają się do zahamowania nadmiernego rogowacenia się naskórka oraz zahamowania nadmiernej aktywności gruczołów łojowych. W efekcie estrogeny hamują rozwój trądziku i zapobiegają pojawianiu się kolejnych zmian skórnych.
Warto pamiętać, że tabletki antykoncepcyjne mogą być zastosowane w przypadku odbycia lekarskiej konsultacji. Efekty leczenia hormonalnego za pomocą pigułek zwykle pojawiają się już po miesiącu kuracji. By jednak uzyskać trwały efekt, koniecznością jest kontynuowanie kuracji przez kilka kolejnych miesięcy.
Leczenie trądziku za pomocą leków o działaniu antyandrogennym
W leczeniu trądziku wykorzystywane są również leki określane mianem antyandrogenów. Tego rodzaju preparaty zawierają najczęściej w swoim składzie octan cyproteronu, który wykorzystywany jest do nie tylko do redukowania zmian trądzikowych, ale i do leczenia hirsutyzmu (nadmiernego owłosienia u kobiet – włosy pojawiają się w miejscach, które są charakterystyczne dla mężczyzn). Preparaty zawierające w swoim składzie octan cyproteronu, zawierają również estrogeny. Działanie leków tego rodzaju polega na zablokowaniu układu podwzgórze-przysadka-jajnik, odpowiedzialnego za wzmożoną produkcję męskich hormonów płciowych – androgenów.
W leczeniu antyandrogennym, poza octanem cyproteronu stosuje się również spironolakton. Jest to lek, który poza działaniem moczopędnym, obniża stężenie androgenów. Warto jednak wiedzieć, że jego stosowanie może być przyczyną działań niepożądanych w postaci bolesności gruczołów sutkowych oraz nieregularnych menstruacji.
Warto pamiętać, że leczenie hormonalne za pomocą środków antykoncepcyjnych powinno podlegać ścisłej kontroli lekarza. Samodzielne ingerowanie w gospodarkę hormonalną może bowiem zakończyć się poważnymi działaniami niepożądanymi. Leczenie pod okiem lekarza jest koniecznością, a to dlatego że w przypadku stosowania terapii hormonalnej istnieje wiele przeciwwskazań.
